අදට යෙදෙන ඉල් පසළොස්වක පොහෝ දිනය, බුද්ධ සාසනයටත් බෞද්ධයන්ටත් ඉතා වැදගත් අතීත සිදුවීම් කීපයක් සිහිපත් කරවන දිනයක්. එය බෞද්ධ ඉතිහාසයෙහි දක්වා ඇත්තේ මෙසේය. මෛත්‍රී බෝධිසත්වයන්…
සිංහල භාෂාවෙහි නම්ගම් භාවිතයෙහි ඇති වෙනස්කම් මොනවාද? එයින් සතුන්ට භාවිත කරන නම් ගැනයි, මේ සටහන ලියන්නේ. අලියාගේ ගැහැනු සතාට කියන්නේ ‘කෙණෙර’ කියලයි. ඒ වගේම ‘අලිදෙන’,…
ශ්‍රී ලංකාවේ සිටි ලේඛකයන් අතර විවිධ හැකියා ඇති අය අතරින් කැපී පෙනෙන අයෙකු ලෙස හේමපාල මුනිදාසයන් හැඳින්විය හැකියි. එතුමා පත්‍රකලාවේදියකු ලෙස වඩාත් ඉහළින් සිටි අතර,…
බ්‍රසීලයේ පේලේ හැරුණු විට ලොව විශිෂ්ටතම පාපන්දු තරුව ලෙස සැලකෙන ආජෙන්ටිනාවේ දියේගෝ මැරඩෝනා 2020 නොවැම්බර් 25 දා මෙලොවින් සමු ගත්තා. එය මුළු ලොව පුරා පාපන්දු…
සෙරෙන්ඩිපිටි යන ඉංග්‍රීසි වදන සෙරෙන්ඩිප්(සිංහලද්වීප) යන වදනෙන් හැදුණු හැටි පසුගිය ලිපියෙන් කීවා. මෙවර කියන්නට යන්නේ ඒ වදන යොදාගෙන හඳුන්වන නව නිපැයුම් කීපයක් ගැනයි. මෙසේ හැඳින්වෙන්නේ…
සෙරෙන්ඩිපිටි යන වදන ශ්‍රී ලංකාවේ කීර්තිය ලොව පුරා ගෙන ගිය හැටි! සෙරෙන්ඩිපිටි (serendipity) කියා ඉංග්‍රීසි වදනක් තියෙනවා. එය දැන් ලොව භාෂා බොහොමයක දක්නට ලැබෙන්නක්. ශබ්දකෝෂ…
එංගලන්තයේ සමාගමක් අමුතුම විදියේ ස්මාර්ට් ෆෝනයක් තනා තියෙනවා. මේ ෆෝනයට ප්‍රතිබැක්ටරීය හැකියාව තියෙනවා. මේ ස්මාර්ට් ෆෝනය පාවිච්චි කරන විට කනේ ඇති බැක්ටීරියා ව්‍යාප්තිය පැය 24ක්…
කොවිඩ්-19 තියන මාරක වසංගතය නිසා 2020 වසර ඉතා අවාසනාවන්ත වසරක් ලෙස ඔබ සිතුවාද? ඒත් එය වැරදි නිගමනයක් යැයි මෙවර 2020 වසරේ සාමය සඳහා වූ නොබෙල්…
බ්‍රිතාන්‍ය මෝටර් ඉංජිනේරුවන් ත්‍රිමාන මුද්‍රණ ක්‍රමයෙන් මෝටර් රථයක් නිර්මාණය කරල තියෙනවා. ඒ විතරක් නෙවෙයි එය තනා ඇත්තේ ඉවත දමන ප්ලාස්ටික් නැවත ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරලයි. මේක දුර…
කොවිඩ්-19 වසංගතය හමුවේ සමාජයේ කටයුතු අඩාලව තියෙද්දී මෙවර ඇමරිකාවේ නැගී එන යොවුන් නිර්මාණකරුවන් තේරීමේ තරගය මෙවර පැවැත්වූයේ අන්තර්ජාලය හරහායි. ගණිතය, ව්‍යවහාරික විද්‍යාවන්, තාක්ෂණය හා ඉංජිනේරු…
එක්සත් රාජධානියේ ඖෂධ නිෂ්පාදන සමාගමක් කෝවිඩ්-19ට එරෙහිව ආරක්ෂක පියවරක් ලෙස භාවිත කළ හැකි මුඛ ශෝධන දියරයක් නිපදවා තියෙනවා. ‘ඩෙන්ටිල්’ යනුවෙන් හඳුන්වා ඇති මේ දියරයෙන් තත්පර…
ගම් වදින වන සතුන්ගෙන් නිවැසියන් බේරා ගැනීමට ජපානය රොබෝ තාක්ෂණය යොදා ගෙන තියෙනවා. ඒ සඳහා පිළියමක් හැටියට ‘රොබෝ වෘකයෙක්’ නිපදවා තියෙනවා. පසුගිය සැප්තැම්බර් මාසයේ ජපානයට…
මේක කුරුල්ලන් නැති රටක ජීවත්වුණු මිනිහෙකු ගැන කතාවක්. ඒ මිනිහා එයා උන්නු රටේ ඉඳලා වෙන රටකට ගියා. එහිදී ඔහුට කෝකිලයෙකු මුණු ගැහුණා. ඒ කෝකිලයා ඇසුරට…
එක දවසක් රජතුමා උදෙන් ම දඩ කෙළියට යන්නට පිටත් වුණා. එතුමා මාලිගයෙන් එළියට බහින කොට ම ඉස්සෙල්ලම දැක්කේ නස්රුදින් ඒ පැත්ත එනවා. ඉතින් රජතුමාට ඒ…
මියන්මාරයේ පෝපා ගිනිකන්ද අසල වනාන්තරවලින් මෙතෙක් හමු නොවූ සත්වයෙක් පසුගියදා හමුවුණා. එවැනි සත්වයකු සිටිය යුතු යැයි සත්ව විශේෂඥයන් විසින් අනුමාන කර තිබුණත් ඔවුන් සැබැවින් ම…
කාලය- ක්‍රිස්තු පූර්ව 400,000කට පමණ පෙර මිනිසා විසි කරමින් පාවිච්චි කළ හැකි තියුණු (throwing spears) ආයුධ භාවිතය වසර ලක්ෂ හතරකට පමණ පෙර ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගයට…
ලෝකයේ පැරණිම රෝහල පිහිටු වීමේ ගෞරවය හිමි වෙන්නේ ශ්‍රී ලංකාවටයි. මිහින්තලේ පුරාවස්තු වල නටබුන් එහි යන්නකුට අද දැකිය හැකියි. පුරාවිද්‍යාඥයන් විසින් මතුකර ගෙන ඇති ඒ…
අද මේ මොහොතේ ලෝකයේ ඉන්නා ලොකුම ධනවතා වන ජෙෆ් බෙසෝස් ඇමරිකාවේ වොෂින්ටන්හි ‘ද ඉකොනොමිස්ට් ක්ලබ්’ ආයතනයේ පැවති සාකච්ඡා‍වකදි අමුතු තාලේ හෙළිදරවුවක් කළා. ඊට අපේ අවධානය…
ඉතා දුර්ලභ ගණයේ රන් කැස්බෑවෙකු ඉන්දියාවෙන් හමු වී තියෙනවා. ඉන්දියාවේ බටහිර බෙංගාලයේ ගම්මානයක පොකුණකින් හමු වී ඇති මේ අපූරු සත්වයා පිළිබඳ තතු ලෝකයට හෙළිකර ඇත්තේ…
ඉගිල්ලෙන්න පුලුවන් කාරෙකක් දැන් තනා තියෙනවා. බිම යන අතර වාහන තදබදයකට අහුවුණොත් මිනිත්තු තුනක් ඇතුළත පියාඹන්නට එයට හැකියාව තියෙනවා. නිෂ්පාදකයන් කියන විදියට පැයට සැතැපුම් 124ක…
ඔහු උපන්නේ සුන්දර ස්කොට්ලන්තයේ එඩින්බර්ග්හී ෆවුන්ටන් බ්‍රිජ් ගම්මානයේ ය. ඒ 1930 වසරේ අගෝස්තු 25 වැනිදා ය. ඔහු නමින් තෝමස් ෂෝන් කොනරි නම් විය. ඔහුගේ පවුල…
කාමකුරාවල එන්ගාකු සෙන් බොදු ආරාමයේ නායකතුමන් ලෙස සිටියේ සෙයිට්සු කියා හිමි නමක්. එතුමන්ට අවශ්‍ය වුණා, තමන් ඉගැන්වීම් කළ ධර්ම ශාලාව තවත් විශාල කර ඉදි කරන්නට.…
සඳ මත ජලය ඇති බව ස්ථිර යැයි නාසා ආයතනය පසුගිය 26 වැනිදා පළමුවරට ලෝකයට ප්‍රකාශ කළා. නීල් ආම්ස්ට්‍රෝන් ඇතුළු සඳගාමීන් ගණනාවක් එහි ගවේෂණය කළත්, ස්වයංක්‍රීය…
ආසියාවේ ප්‍රථම නොබෙල් සම්මානලාභී විද්‍යාඥයා වූ මහාචාර්ය සී. වී. රාමන් රැකියාවෙන් විශ්‍රාම ගැනීමෙන් පසු බැංගලෝරයෙන් පර්යේෂණායතනයක් ආරම්භ කිරීමට කල්පනා කළා. ඒ නිසා ඔහු ඒ වෙනුවෙන්…
ලෝක ඉතිහාසයේ ප්‍රථම වරට ජානමය වශයෙන් විකරණය කරන ලද යෝධ දැල්ලන් බිහි කිරීමට ජාන විද්‍යාඥයන් සමත් වී තියෙනවා. සත්ව විද්‍යාත්මකව ඩොරිතියති පීලියයි (Doryteuthis pealeii) කියා…
දවසක් බැන්කෙයි සෙන් ගුරුතුමා හමු වූ සෙන් සිසුවෙකු තමාගේ දුක්ගැනවිල්ලක් මෙසේ කීවා. ‘ගුරුතුමනි, මට තියෙනවා පාලනය කරගන්නට බැරි තරමේ කේන්තියක්. මං කොහොමද ඒක නැති කර…
සාමාන්‍යයෙන් ඔබේ දිවට දැනෙන රස හතරක් තියෙනවා. ඒ තමා ඇඹුල් රස, තිත්ත රස, ලුණු රස හා පැණි(මිහිරි) රස යන ඒවා. මේ රස, දිවෙහි විවිධ තැන්වල…
ඇමරිකාවේ නාසා ආයතනය 2016 දී යැවූ ඔසිරිස් රෙක්ස් නම් අභ්‍යවකාශ යානයක් පෘථිවියේ සිට කිලෝමීටර 333, 080,883ක් දුරින් පිහිටි බෙනූ (Bennu) නම් ග්‍රහකය වෙත යැව්වා, වසර…
නාසා ආයතනය යැවූ ඔසිරිස් රෙක්ස් අභ්‍යවකාශ යානය 20 වැනි අඟහරුවාදා (අද) බෙනූ ග්‍රහකය මතට ගොඩ බැසීමට නියමිතයි. එහි ගොඩ බැස එහි පස්, පාෂාණ හා දූවිලි…
පුරාවිද්‍යාඥයන් සොයා ගෙන ඇති මිනිස් පිය සටහන්වලින් මවක් දරුවකු සමග වසර 13,000කට පෙර ගිය ගමනක් පසුුගිය දා හෙළිවුණා. (එය සිත්තරකු දුටවේ මෙසේයි) වසර 13,000කට පෙර…